بررسی علل خشکیدگی و مرگ درختان سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica) در منطقه قم

این تحقیق به منظور بررسی علل‌ خشکیدگی تدریجی درختان سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica Green) در استان قم, طی سالهای 84-1382 اجرا گردید. محل اجرای طرح در فاصله 9 کیلومتری جنوب شهرستان قم (پارک غدیر) ‌بود. شرایط اکولوژیک منطقه ارزیابی و همچنین آزمایشهایی در مورد مشخصات عوامل بیماری‌زا و آلودگی‌های قارچی درختان انجام گردید. در این تحقیق ضمن بررسی شرایط ایده‌آل رشد و توسعه سرو نقره‌ای، عوامل محدودکننده رشد و توسعه و نیز خطرهایی که پایداری آن را در منطقه تهدید می‌نماید، مطالعه گردید. از قسمتهای آلوده بخصوص زخم‌های ایجاد شده روی تنه اصلی نمونه‌برداری صورت گرفت. اثبات بیماری‌زایی عامل بیماری به روش آلوده کردن نهالها در گلخانه انجام گرفت. بدین صورت که روی ساقه هر نهال زخم ایجاد نموده و یک دیسک از پرگنه در حال رشد قارچ در محل زخم ایجاد شده روی ساقه نهال قرار داده شد. بیماری‌زایی پس از سه هفته با پوسیدگی در محل زخم به اثبات رسید. نتایج نشان ‌داد که مجموعه‌ای از عوامل اکولوژیک و فیزیولوژیک باعث خشکیدگی درختان سرو نقره‌ای شده‌اند. بعلت نامناسب بودن خاک و شوری آب, ‌درخت به تدریج ضعیف شده و از طرفی عدم آبشویی املاح به علت نامناسب بودن بافت خاک، باعث تجمع املاح و شور شدن بیش از حدّ خاک گردیده است. با ضعیف ‌شدن درخت و فراهم شدن شرایط مساعد برای گسترش عوامل بیماری‌زا، به مرور زمان این عوامل و از جمله قارچ بیماری‌زای Suttan and Dayko  Nattrassia mangiferae  گیاه را تحت تأثیر قرار داده و روند خشکیدگی درخت را تسریع و تشدید نموده ‌است. این قارچ پس از ورود به بافت گیاه میزبان به سیستم آوندی گیاه وارد شده و باعث مسدود شدن آوندها می‌گردد و گیاه آلوده از قسمت تاج به سمت پایین خشک می‌شود. در محل نفوذ قارچ بر روی تنه و شاخه‌ها معمولاً زخم‌هایی ایجاد می‌شود و به علت مسدود شدن آوندها در ناحیه زخم شیره گیاه به صورت صمغ به بیرون تراوش می‌نماید. این قارچ پاتوژن بسیار مخرّبی است و به دلیل داشتن میزبانهای زیاد، حضور آن در فضای سبز نگران کننده می‌باشد.